Türkiye Taşkömürü Kurumu tarafından Bartın İli Amasra İlçesi’nde işletilen kömür madeninde 14.10.2022 günü saat 18:15 sıralarında, grizu patlaması dolayısı ile meydana gelen kazada 41 işçimiz hayatını kaybetmiştir.
Sayıştay’ın, patlamanın meydana geldiği Amasra müessesine ilişkin 2019 yılında hazırlamış olduğu raporda şu ifadeler yer almaktadır: “2019 yılında müessesenin dengelenmiş üretim derinliği -300 metre olmuştur. Bu derinleşme, ani gaz degajı ve grizu patlaması gibi ciddi kaza risklerinin artmasına neden olmaktadır. Çalışılan damarların tamamında gaz içeriklerinin yüksek olduğu, dolayısıyla degaj kapasitelerinin de yüksek olduğu, arıza zonlarında riskin daha da arttığı bilinmektedir. Bu nedenle müessese ocaklarında ilgili mevzuat hükümlerinin yanı sıra ‘Kurum Degaj Yönergesi’ hükümlerinin titizlikle yürütülmesi gerekmektedir.”
Bu bağlamda şu soruların sorulması gerekmiştir;
1- Grizu patlaması dolayısı ile meydana gelen ve şu ana kadar 41 vatandaşımızın ölümüne yol açan faciadan sonra sorumluların tespitine yönelik herhangi bir idari süreç başlatılmış mıdır?
2- Sayıştay tarafından 2019 yılında hazırlanan rapor doğrultusunda, Amasra müessesesindeki eksikliklerin giderilmesine yönelik herhangi bir tedbir alınmış mıdır? Alındı ise bu tedbirler nelerdir?
3- Taş kömürü üretimi yapan maden ocakları ne sıklıkta denetlenmektedir? Yapılan denetimler sonucunda, iş sağlığı ve güvenliği kriterlerini taşımadığı gerekçesiyle kapatılan maden ocağı sayısı kaçtır?
4- Patlamanın meydana geldiği maden ocağında, iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine ilişkin en son denetim ne zaman yapılmıştır? Yapılan bu denetimde herhangi bir eksiklik tespit edilmiş midir? Şayet eksiklik tespit edilmişse söz konusu eksikliklerin giderilmesi için herhangi bir çalışma yapılmış mıdır?
5- Türkiye genelinde faaliyet gösteren taş kömürü madenlerinde son 5 yılda kaç maden kazası meydana gelmiştir? Bu kazalarda kaç işçi hayatını kaybetmiştir?
6- Patlamanın meydana geldiği maden ocağında, son 5 yılda kaç maden kazası meydana gelmiştir? Bu kazalarda kaç işçi yaralanmış ya da hayatını kaybetmiştir? Bu iş kazalarına ilişkin herhangi bir soruşturma yapılmış mıdır?
7- Patlamanın gerçekleştiği maden ocağında ilave yatırım yapılmaksızın karşılanması mümkün olmayan, yıllık üretim planlarının üzerinde, belirli üretim hedeflerini tutturmaya yönelik bir üretim baskısı olmuş mudur?
8- Bakanlığınıza bağlı Madencilik ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü (MAPEG) tarafından yapılan rutin denetimler yılda kaç kez yapılmaktadır? Yapılan denetimlere dair raporlarda, patlamanın olduğu üretim kotuna ilişkin 2019 yılına ait Sayıştay raporunda işaret edilen metan gazına ilişkin iç güvenliği açığı ile alakalı tedbir alınıp alınmadığı incelenmiş ve gerekli uyarılar yapılmış mıdır?
9- Sayıştay uyarısı ve MAPEG denetimlerine rağmen Türkiye Taşkömürü Kurumu, teknik açıdan, iş süreci ve prosedürel olarak güvenlik önlemlerinden sarfı nazar etmiş midir? Patlamanın meydana geldiği maden ocağının havalandırma tesisatlarının, fan ve bacalarının aktif olarak çalışıyor olup olmadığı ne şekilde, hangi sıklıkta kontrol edilmiştir?
10- Türkiye Taşkömürü Kurumu Genel Müdürü Kazım Eroğlu’nun Kozlu Taşkömürü İşletme Müessesesi Müdürü olarak görev yaptığı dönemde, 2013 yılında 8 işçinin ölümündeki sorumluluğu dolayısı ile 24 ay hapis cezası aldığı ve bu hapis cezasının adli para cezasına çevrildiği doğru mudur? Eğer bu bilgi doğru ise 29.01.2018 tarihinde Türkiye Taşkömürü Kurumu Yönetim Kurulu Başkanlığı ve Genel Müdürlük görevlerine neden atanmıştır?
11- Özellikle göçük olaylarında etkili bir önlem olan ve pahalı bir yatırım olan “yeraltı sığınma odaları” konusunda bugüne kadar herhangi bir adım atılmış mıdır?