Engelli öğrencilerin, eğitim hizmetlerinden yararlanmasında büyük sıkıntılar yaşanmaktadır. Engelli öğrencilerin sınıflarda sosyal uyumu, öğretmenlerden özel ilgi ihtiyacı ve ayrımcılığa uğramama hakları ne yazık ki karşılanmamaktadır. Ayrıca fiziksel engelli öğrenciler için okul ve sınıfların fiziki ortamının bu öğrencilerin ihtiyaçlarına uygun bir şekilde düzenlenmesi gerekmektedir.
Fiziksel engelli olan çocuğunun ayrımcılığa uğradığı, okulda gerekli donanımın bulunmadığı ve öğretmenler dâhil okul personelinin özel eğitim ihtiyacı olan öğrencilere yönelik olumsuz tutum sahibi olduğu gerekçesiyle Erhan Süzgün 2018/12500 Başvuru Numarası ile Türkiye Büyük Millet Meclisi Kamu Denetçiliği Kurumu’na 2019/1071-S.1636 sayısı ile başvurmuştur. Başvurucunun başvurusu üzerine 18/04/2019 tarihinde KDK tarafından tavsiye niteliğinde karar yayınlanmıştır. Kamu Denetçiliği Kurumu başvuruyu haklı bulmuş ve “Başta öğretmenlerin ve idarecilerin olumsuz tutum ve davranışlarını değiştirmeye, bu alanda onları desteklemeye ve zihniyet dönüşümünü sağlamaya yönelik olmak üzere, yapılacak inceleme ve araştırma sonucunda tespit edilecek sorunlar ve ihtiyaçlar doğrultusunda mevcut eksiklikleri ve uygulama aksaklıklarını giderecek çözüm önerileri oluşturularak en kısa sürede uygulanmaya başlanması ve çalışmaların belirli bir program dâhilinde kamuoyu ile paylaşılmak suretiyle orta ve uzun vadede tamamlanması hususunda MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI’NA TAVSİYEDE BULUNULMASINA,” karar vermiştir.
Başvurucu tarafından tarafıma yapılan müracaatla Kamu Denetçiliği Kurumu’nun tavsiye kararına rağmen ilk ve orta öğretimde engelli çocuklara ilişkin sorunların devam ettiği, özellikle okulların fiziki şartların halen son derece yetersiz olduğu, engelli çocuklara yönelik öğretmen ve idarecilerin yeteri ilgi ve alakayı göstermediği, engelli çocukların okullarda arkadaş çevrelerine katılamadığı, okullarda halen engelli tuvaletinin bulunmadığı, bulunmayan okullara engelli ailelerden toplanan bağışlarla tuvaletlerin yapıldığı, engelli ailelerinden halen kitap parası, aidat ve benzer giderlerin talep edildiği, halen birçok okulda asansör ve rampa olmadığı, engelli çocuklara yönelik oyun alanlarının bulunmadığı, okul servislerinin engelli çocukları almadığı ve engelli çocukların okula erişim konusunda ciddi zorluklarla karşılaştıkları ve hatta okula gidemedikleri, yatağa bağımlı çocukların evde eğitim alamadıkları dâhil pek çok sorun tarafıma bildirilmiştir.
Bu bağlamda şu soruları sormak gerekmiştir;
1- Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı ilkokul ortaokul ve liselerde eğitim gören engelli öğrenci sayısı kaçtır?
2- Engelli öğrencilerin bulunduğu okulların kaçında asansör, engelli tuvaleti, oyun veya dinlenme alanı ve rampa vardır?
3- Engelli öğrencilerin okullara gidip gelmesinin teminen hangi tedbirler alınmıştır? Engelli öğrenciler okullara hangi vasıtalarla taşınmaktadır? Bu öğrencilerin servislere bindirilip indirilmesinde kullanılmak üzere servislerin kaçında engelli lifti/rampası bulunmaktadır?
4- Millî Eğitim Bakanlığı kayıtlarında yatağa bağımlı ve engelli kaç öğrenci bulunmaktadır? Bu öğrencilerin eğitimleri nasıl sağlanmaktadır? Okul çağında kaç engelli çocuk bulunmaktadır? Bunlardan kaçı okula gitmemektedir?
5- Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı okullarda fiziki şartlarının iyileştirilmesi için engelli aileleri ve diğer velilerden bağış adı altında para toplanmakta mıdır? Okul Aile Birlikleri vasıtasıyla öğrencilerin kitap ve diğer gereksinimleri için bağış adı altında para talep edilmekte midir?
6- Millî Eğitim Bakanlığı bütçesinden ilkokul, ortaokul ve liselere, okullardaki fiziki şartların iyileştirilmesi için ne kadarlık bir bütçe ayrılmıştır? Bu bütçenin ne kadarlık kısmı engelli öğrencilerin üstün yararı gözetilerek kullanılmıştır ve bu bütçeyle neler yapılmıştır?
7- Millî Eğitim Bakanlığı’nca, Kamu Denetçiliği Kurumu tarafından verilen tavsiye kararına uyulmuş mudur? Kamu Denetçiliği Kurumu kararının 3 numaralı kararı gereği “başta öğretmenlerin ve idarecilerin olumsuz tutum ve davranışlarını değiştirmeye, bu alanda onları desteklemeye ve zihniyet dönüşümünü sağlamaya yönelik olmak üzere, yapılacak inceleme ve araştırma sonucunda tespit edilecek sorunlar ve ihtiyaçlar doğrultusunda mevcut eksiklikleri ve uygulama aksaklıklarını giderecek çözüm önerileri oluşturularak en kısa sürede uygulanmaya başlanması,…” tavsiye kararına ilişkin Bakanlıkça hangi sorunlar tespit edilmiştir ve bu sorunlara yönelik hangi çözümler üretilmiştir?
8- KDK kararında (3.3) belirtildiği üzere 2018/2019 Eğitim Öğretim yılından itibaren Eğitim Bilimleri Fakültelerinde uygulanmaya başlanan yeni öğretmenlik lisans programlarında bulunan öğretmen adaylarının konuyla ilgili farkındalıkları ve yeterliliklerinin artırmak amacıyla özel eğitim ve kaynaştırma dersi ile kapsayıcı eğitim dersinin bütün öğretmenlik programlarında zorunlu dersler kapsamında yer almaya ifade edilmiştir. 2018 yılı öncesinde mezun olan ve atanan öğretmenlerin kaçı bu dersleri almıştır? Bu dersi almayan öğretmenlere yönelik kaç adet ve hangi sıklıkla hizmet içi eğitim programı yapılmıştır?
9- Bu hizmet içi eğitim programları ve seminerlere kaç öğretmen ve idareci katılmıştır? Hizmet içi eğitim seminerleri ve programları neticesinde eğitim kurumlarındaki engelli çocuk ve ailelerine yönelik ayrımcılığa ilişkin başka hangi önlemler alınmıştır?
10- Eğitim Fakültelerinde, “olumsuz tutum ve davranışlarını değiştirmeye, bu alanda onları desteklemeye ve zihniyet dönüşümünü sağlamaya yönelik “müfredata hangi dersler eklenmiştir? Bu derslerden kaçı zorunlu, kaçı seçmelidir?
11- Zihinsel engelli ve anlama güçlüğü olan öğrencilerimizin müfredatı daha iyi öğrenip kavrayabilmesi ve eğitimlerini üniversite aşamasına kadar sürdürebilmesi için onlara özel yardımcı eğitim materyalleri mevcut mudur?
12- Zihinsel engelli bireylerin eğitimleri eğitim öğretimin hangi kademesine kadar devam etmektedir? İstatistiki bilgiler mevcut mudur? Öğrencilerin lise ve üniversiteye devam oranı nedir?