Amerikan ilaç şirketi Alexion’un SOLIRIS (ECULIZUMAB) isimli ilacı henüz Türkiye’de ruhsat alınmadan beş yıl önce (2009) Sağlık Bakanlığı tarafından, yurtdışından getirilecek ilaçlar listesine dâhil edilerek satılmaya başlanmıştır. Daha sonra Soliris isimli ilaca ruhsat verilmiş ve SGK’nın geri ödeme listesine de alınarak kamu finansmanıyla hastaların bu ilacı kullanması sağlanmıştır. Amerika’nın düzenleyici ve denetleyici kurumlarından birisi olan Securities and Exchange Comission (SEC), ilacı üreten şirket olan Alexion hakkında yaptığı inceleme sonucunda Alexion şirketinin Türkiye’de Sağlık Bakanlığı ile yakın bağlantıları olan bir şahıs üzerinden Sağlık Bakanlığı’ndaki karar mercii olan komisyon yetkililerine ve bürokratlara toplam 1.3 milyon dolar rüşvet verdiğini 89214 sayılı ve 2 Temmuz 2020 tarihli işlemiyle karara bağlamıştır. SEC’in bu kararının gerekçesinde Alexion şirketinin Türkiye Sağlık Bakanlığı’nda dağıtılan 1.3 milyon dolarlık rüşvetin, rüşvet veren şirketin yasal defterlerinde tutulmadığı, şirket içi ayrı bir defterde tutulduğu, ödemelerin kimlere yapıldığı ve bu yapılan ödemelerin bağış, ödül, genel giderler gibi kalemler altında tutulduğuna yer verilmiştir. İlaca ruhsat verilmesi sürecinde komisyon üyelerine kişi başı 100.000 dolar, ilacın SGK geri ödeme listesine alınmasında etkisi olduğu düşünülen bir bürokrata ise 13.000 dolar rüşvet verildiği tespit edilmiştir. Rüşvet verilen Sağlık Bakanlığı yetkililerinin kimler olduğu ise söz konusu kararda yer almamıştır.
SOLIRIS’İN, Türkiye’de güncel perakende satış fiyatı 300 mg flakon için 66.889 TL’dir. Tedavi başlangıcında ortalama yaklaşık 1.250.000 TL’lik ilaç kullanılmakta, daha sonra hastalar genellikle ömür boyu ayda yaklaşık 500.000 TL’lik ilaç kullanacaklardır. Dolayısıyla kamu bütçesinden yüklü bir miktar para bu ilacın geri ödemesi kapsamında ödenmektedir.
Bu bağlamda;
1- SOLIRIS (ECULIZUMAB) isimli ilacın etken maddesini içeren, aynı tedaviyi sağlayan muadil başka hangi ilaçlar vardır, bu ilaçlar Türkiye’de ruhsatlı mıdır, geri ödeme listesinde midir ve bu ilaçların fiyatı nedir?
2- Amerika’daki Securities and Exchange Comission (SEC) kararında bahsi geçen ilaç ruhsatı verilmesi ve ilacın geri ödeme listesine eklenilmesi konularında Sağlık Bakanlığı, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu ve SGK’da karar mercii idari makamlardaki bürokratlar ve komisyonlardaki üyeler kimlerdir? SEC kararı üzerine, yetkili makam ve komisyonlar hakkında idari soruşturma başlattınız mı?
3- Amerika’daki Securities and Exchange Comission (SEC) veya Alexion şirketiyle iletişime geçerek Sağlık Bakanlığı ve SGK’dan rüşvet alan kamu görevlilerinin listesini istediniz mi?
4- Amerikan ilaç şirketi Alexion’un yurt içi ve yurtdışı bilimsel etkinlik ve kongrelerde desteklediği Sağlık Bakanlığı ve SGK yöneticisi, personeli var mıdır? Varsa isimleri nelerdir?
5- Amerika’daki Securities and Exchange Comission (SEC)’ın kararı üzerine Sağlık Bakanlığı, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu ve SGK’da rüşvet alan kamu görevlilerini tespit ettiniz mi? Bu kişiler hakkında idari soruşturma başlattınız mı?
6- Amerika’daki Securities and Exchange Comission (SEC)’ın kararına konu olan rüşvet, ve yolsuzluk olaylarının yargı eliyle soruşturulması için Sağlık Bakanlığı olarak savcılığa suç duyurusunda bulundunuz mu?
7- Söz konusu ilaç için bugüne kadar kamu bütçesinden ne kadar ödeme yapılmıştır?